Lá sung thường được xem là phần không thể thiếu trong việc thưởng thức các món ăn như nem tai, nem nắm, gỏi cá, v.v. Tuy nhiên, ít người biết rằng lá sung còn sở hữu nhiều ưu điểm đối với sức khỏe.
Lá sung được biết đến như một loại rau thơm giúp nâng cao hương vị cho các món ăn như nem chua, gỏi cá và các món cuốn đặc trưng khác. Nó có khả năng làm giảm cảm giác ngấy, cắt giảm mùi tanh và làm mềm đi vị chua trong thức ăn. Tuy nhiên, công dụng của lá sung không dừng lại ở đó.
Lá sung có những công dụng gì?
Theo Tiến sĩ Nguyễn Thùy Trang từ Trung tâm Y học cổ truyền Vinmec Sao Phương Đông, theo quan điểm của Đông y, lá sung có nốt sần, được đánh giá cao hơn so với các loại lá thông thường. Nó được cho là có khả năng điều trị các vấn đề về gan, giảm đau đầu và được sử dụng như một phương thuốc bổ dưỡng cho những người đang trong quá trình hồi phục sức khỏe sau ốm đau...
Những nốt phồng trên lá sung được hình thành do sự ký sinh của loài sâu P.syllidae; mặc dù chúng đã rời bỏ lá từ khá lâu và không còn để lại trứng hay sâu nhỏ nào trong các nốt sần khi chúng lớn lên. Các nốt này chỉ xuất hiện trên những lá non phát triển từ chồi non. Vì thế, bác sĩ Trang khuyến cáo rằng nếu ai đó muốn thưởng thức lá sung, họ có thể tự tin lựa chọn những lá có nốt sần để sử dụng.
Lá sung có nốt sần, được đánh giá cao hơn so với các loại lá thông thường
Công dụng của lá sung trong Đông y là gì? Lá sung được coi là có tính mát, hương vị ngọt nhẹ pha lẫn vị chát, và nó được cho là có khả năng hỗ trợ lưu thông máu, giảm đau, thúc đẩy việc tiểu tiện, giảm viêm, phân giải đờm, kháng khuẩn và bồi bổ máu. Trong y học dân gian, lá sung cũng được sử dụng để điều trị chứng tê mỏi và kích thích tiết sữa.
Theo khuyến nghị từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lá sung có thể được áp dụng như một phương pháp hỗ trợ trong việc điều trị đái tháo đường bởi khả năng làm giảm lượng glucose. Một nghiên cứu quy mô nhỏ được tiến hành vào năm 1998 đã chỉ ra rằng, các hoạt chất chiết xuất từ lá sung có thể giúp giảm lượng đường huyết sau khi ăn ở những người tham gia, và do đó, lượng insulin cần thiết cho họ cũng giảm theo.
Các thí nghiệm được tiến hành trong phòng lab đã chứng minh rằng lá và nhựa mủ của cây sung có khả năng chống lại sự phát triển của tế bào ung thư, bao gồm ung thư ruột kết, ung thư vú, ung thư cổ tử cung và ung thư gan ở người. Đồng thời, lá sung cũng được ghi nhận là có tác dụng tích cực trong việc cải thiện chỉ số huyết áp và giảm lượng lipid trong cơ thể.
Nhựa mủ của cây sung có khả năng chống lại sự phát triển của tế bào ung thư
Bài thuốc từ lá sung
Trong một bài báo, Lương y Hoài Vũ đã giới thiệu một số phương pháp dùng lá sung để chế biến thành thuốc:
- Để kích thích tiết sữa: Dùng 100g lá sung vú (loại lá có gai), một chân giò heo, 50g quả mít non, 50g quả đu đủ non, 10g lõi thông thảo, 5g hạt mùi và 100g gạo nếp để nấu cháo. Ăn hai lần mỗi ngày, liên tục trong ba ngày.
- Cách chữa các cục đỏ nổi lên ở lưng và ngực có đau và sốt: Lấy 40g lá sung vú, huyền sâm, huyết giác, ngưu tất, mỗi thứ 20g, thái nhỏ và sắc lấy nước uống hai lần mỗi ngày.
- Điều trị tình trạng gan nóng và vàng da: Sử dụng 30g lá sung vú, 30g nhân trần, 20g kê huyết đằng, 50g rau má, 20g sâm đại hành để sắc uống trong ngày như trà.
Lá sung là thành phần trong nhiều bài thuốc
- Phương pháp giảm sốt, trị cúm: Pha 16g lá sung vú, 16g lá chanh, 16g nghệ, 6g tỏi thành nước cô đặc để uống. Nếu ra mồ hôi nhiều, uống nước lạnh; không thì uống nóng và đắp chăn để đổ mồ hôi.
- Chữa trị bong gân và sai khớp: Giã nhuyễn lá sung vú, lá bàng, lá mua, lá cỏ xước, lá cứt lợn, trộn với rượu và áp dụng lên vùng đau.
- Đối với mụn trên khuôn mặt: Dùng nước sôi từ lá sung vú để xông và rửa mặt mỗi ngày.
Lá sung cũng được dùng làm thuốc bổ cho người suy nhược sau bệnh, chán ăn, mất ngủ: Lá sung vú 200g, cùng với củ mài, hạt sen, đảng sâm, thục địa, hà thủ ô, táo nhân, ngải cứu mỗi thứ 100g. Lá sung được phơi khô trong bóng râm, nghiền thành bột. Củ mài được nấu chín, rang vàng, nghiền bột.
Thục địa ngâm nước gừng, rang thơm và giã mịn. Ngải cứu tươi được nấu kỹ để lấy nước cô đặc. Hà thủ ô ngâm nước đậu đen, rang kỹ và nghiền bột. Táo nhân rang đen, nghiền bột. Hạt sen và đảng sâm được sấy khô và tán bột.
Trộn tất cả các nguyên liệu với mật ong để tạo thành các viên thuốc cỡ hạt ngô, sau đó sấy khô. Người lớn mỗi lần uống 18 viên, trẻ em dùng từ 2-6 viên tùy theo độ tuổi, uống ngày hai lần.